Các giai đoạn ung thư dạ dày: nhận biết sớm để điều trị hiệu quả

Ung thư dạ dày là một trong những bệnh lý ác tính phổ biến và nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cũng như tính mạng của con người. Việc nhận biết và phân loại các giai đoạn ung thư dạ dày không chỉ giúp bác sĩ đánh giá mức độ tiến triển của bệnh mà còn góp phần xác định phác đồ điều trị tối ưu. Qua bài viết dưới đây, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về các giai đoạn ung thư dạ dày, nguyên nhân hình thành, cách chẩn đoán và tầm quan trọng của việc phát hiện sớm để có thể can thiệp kịp thời.

1. Tổng quan về ung thư dạ dày

Ung thư dạ dày phát sinh từ các tế bào niêm mạc của dạ dày. Bệnh có thể bắt đầu từ các tổn thương nhỏ không gây triệu chứng rõ ràng và tiến triển dần theo thời gian. Các yếu tố nguy cơ gây ung thư dạ dày bao gồm nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori, viêm loét dạ dày mạn tính, thói quen hút thuốc, uống rượu bia, chế độ ăn nhiều thực phẩm bảo quản, thực phẩm nướng, xông khói hoặc ngâm muối và yếu tố di truyền. Việc hiểu rõ những nguyên nhân này sẽ giúp người bệnh và người nhà có sự cảnh giác, chủ động kiểm tra sức khỏe và phát hiện bệnh sớm.

2. Tại sao phân giai đoạn ung thư dạ dày lại quan trọng?

Việc phân các giai đoạn ung thư dạ dày dựa trên hệ thống TNM (T: kích thước và phạm vi xâm lấn của khối u, N: mức độ lan đến hạch bạch huyết, M: sự di căn đến các cơ quan xa) của Ủy ban Ung thư Hoa Kỳ (AJCC) giúp:

• Lập kế hoạch điều trị: Xác định các giai đoạn ung thư dạ dày sẽ giúp bác sĩ lựa chọn liệu pháp điều trị phù hợp như phẫu thuật, hóa trị, xạ trị hay liệu pháp đích. 
• Tiên lượng sống còn: Giai đoạn bệnh càng sớm, tiên lượng sống còn của bệnh nhân càng cao. Điều này giúp bệnh nhân và gia đình có tâm lý lạc quan hơn trong quá trình điều trị. 
• Đánh giá khả năng phục hồi: Phân giai đoạn rõ ràng là cơ sở để theo dõi hiệu quả điều trị và điều chỉnh phác đồ khi cần thiết. 
• Nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng: Các thông tin giai đoạn cũng hỗ trợ các nhà nghiên cứu đưa ra các phương pháp điều trị mới, phù hợp với từng nhóm bệnh nhân.

3. Hệ thống phân loại các giai đoạn ung thư dạ dày theo TNM

Theo hệ thống TNM, ung thư dạ dày được phân thành 5 giai đoạn, từ giai đoạn 0 đến giai đoạn IV. Dưới đây là mô tả chi tiết về từng giai đoạn:

3.1. Giai đoạn 0 – Ung thư biểu mô tại chỗ

• Đặc điểm: Ở giai đoạn này, các tế bào ung thư chỉ xuất hiện ở lớp niêm mạc dạ dày (lớp tế bào trên cùng) mà chưa xâm lấn sâu vào các lớp mô dưới như lớp đệm. 
• TNM: Tis, N0, M0. 
• Ý nghĩa: Đây là giai đoạn tiền ung thư, khi bệnh mới chỉ xuất hiện những dấu hiệu loạn sản cấp độ cao. Phát hiện sớm giai đoạn này giúp can thiệp ngay để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh.

3.2. Giai đoạn I – Ung thư dạ dày sớm

• Giai đoạn IA (T1, N0, M0): 
  • Khối u phát triển từ lớp niêm mạc sang lớp dưới như lớp đệm, lớp cơ niêm mạc hoặc lớp dưới niêm mạc. 
  • Chưa lan đến hạch bạch huyết và không di căn. 
• Giai đoạn IB: 
  • Có thể là T1, N1, M0: khối u phát triển tương tự như giai đoạn IA nhưng ung thư đã lan đến 1-2 hạch bạch huyết lân cận. 
  • Hoặc T2, N0, M0: khối u xâm lấn vào lớp đệm cơ nhưng chưa lan đến hạch bạch huyết. 
• Ý nghĩa: Ở giai đoạn này, bệnh vẫn được coi là sớm và có khả năng chữa khỏi cao nếu được điều trị kịp thời bằng phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày kèm theo loại bỏ hạch bạch huyết lân cận.

3.3. Giai đoạn II – Ung thư dạ dày trung bình

• Giai đoạn IIA: 
  • Có thể là T1, N2, M0: khối u lan đến 3-6 hạch bạch huyết lân cận. 
  • Hoặc T2, N1, M0: khối u xâm lấn vào lớp đệm cơ và lan đến 1-2 hạch bạch huyết. 
  • Hoặc T3, N0, M0: khối u tiến triển vào lớp phụ nhưng không lan đến hạch. 
• Giai đoạn IIB: 
  • Có thể là T1, N3a, M0: khối u lan đến 7-15 hạch bạch huyết. 
  • Hoặc T2, N2, M0: khối u xâm lấn vào lớp đệm cơ và lan đến 3-6 hạch bạch huyết. 
  • Hoặc T3, N1, M0: khối u ở lớp phụ với sự lan của 1-2 hạch bạch huyết. 
  • Hoặc T4a, N0, M0: khối u đã phát triển xuyên qua thành dạ dày vào thanh mạc nhưng chưa lan đến hạch bạch huyết. 
• Ý nghĩa: Ở giai đoạn II, ung thư dạ dày đã xâm lấn sâu hơn vào thành dạ dày và bắt đầu có sự lan rộng đến hạch bạch huyết. Phương pháp điều trị chủ yếu vẫn là phẫu thuật kèm theo hóa trị và/hoặc xạ trị hỗ trợ.

3.4. Giai đoạn III – Ung thư dạ dày tiến triển

• Giai đoạn IIIA: 
  • Các trường hợp có thể bao gồm T2, N3a, M0; T3, N2, M0; hoặc T4a, N1/N2, M0. 
  • Khối u xâm lấn sâu qua các lớp của thành dạ dày, có sự lan rộng đáng kể đến hạch bạch huyết. 
• Giai đoạn IIIB: 
  • Khối u có thể phát triển từ T1 đến T4b với mức độ lan đến hạch bạch huyết từ N3b (16 hoặc nhiều hơn hạch) hoặc N3a, tùy vào mức độ xâm lấn. 
  • Các tổ hợp TNM phức tạp nhưng bệnh chưa di căn đến các cơ quan xa. 
• Giai đoạn IIIC: 
  • Giai đoạn này đánh dấu sự xâm lấn mạnh mẽ, với khối u lan đến số lượng lớn hạch bạch huyết (N3b) và có thể phát triển qua thành dạ dày (T4b) hoặc có sự kết hợp của các yếu tố xâm lấn nặng khác. 
• Ý nghĩa: Ở giai đoạn III, ung thư dạ dày đã xâm lấn toàn bộ các lớp của thành dạ dày và có khả năng lan rộng ra các cơ quan, cấu trúc lân cận. Điều trị ở giai đoạn này thường bao gồm phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ dạ dày kết hợp với hóa trị và xạ trị nhằm giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện tiên lượng.

3.5. Giai đoạn IV – Ung thư dạ dày di căn

• Đặc điểm: 
  • Ở giai đoạn cuối này, ung thư đã di căn đến các cơ quan xa như gan, phổi, não hay phúc mạc. 
  • TNM: bất kỳ T, bất kỳ N, M1. 
• Ý nghĩa: Đây là giai đoạn nặng nhất với tiên lượng sống còn thấp. Mục tiêu điều trị chủ yếu là kiểm soát triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm bớt sự đau đớn cho bệnh nhân.

Các giai đoạn của ung thư dạ dày

4. Quy trình chẩn đoán và xác định các giai đoạn ung thư dạ dày

Để xác định chính xác các giai đoạn ung thư dạ dày, bệnh nhân cần trải qua một loạt các bước chẩn đoán:

• Khám lâm sàng và thu thập tiền sử bệnh: Bao gồm việc ghi nhận các triệu chứng, yếu tố nguy cơ và tiền sử gia đình. 
• Xét nghiệm máu: Phát hiện dấu hiệu ung thư và đánh giá chức năng cơ quan. 
• Nội soi dạ dày: Sử dụng ống nội soi để quan sát trực tiếp bên trong dạ dày và chụp hình ảnh của các nốt bất thường. 
• Chụp X-quang, CT hoặc MRI: Giúp đánh giá sự lan rộng của khối u và xác định các cấu trúc bị ảnh hưởng. 
• Sinh thiết: Lấy mẫu mô từ dạ dày để xét nghiệm giải phẫu bệnh, từ đó xác định loại ung thư và mức độ xâm lấn. 

Thông tin từ các xét nghiệm này sẽ được kết hợp và đánh giá theo hệ thống TNM để xác định chính xác các giai đoạn ung thư dạ dày, qua đó giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Quy trình chẩn đoán ung thư

5. Vai trò của việc phát hiện sớm trong điều trị ung thư dạ dày

Việc phát hiện sớm ung thư dạ dày – ở giai đoạn 0 hoặc giai đoạn I – sẽ có tác động rất lớn đến hiệu quả điều trị và tiên lượng sống còn của bệnh nhân. Cụ thể:

• Tỷ lệ chữa khỏi cao: Ở giai đoạn sớm, phẫu thuật cắt bỏ khối u kết hợp với hóa trị bổ trợ có thể đạt tỷ lệ chữa khỏi trên 70% đến 90%. 
• Giảm nguy cơ di căn: Khi bệnh được phát hiện và can thiệp kịp thời, khả năng ung thư lan rộng sang các cơ quan khác sẽ giảm đáng kể. 
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Phát hiện sớm giúp bệnh nhân có thể lựa chọn phương pháp điều trị ít xâm lấn, giảm thiểu các biến chứng và duy trì được sức khỏe tổng thể tốt hơn. 
• Tiết kiệm chi phí điều trị: Điều trị ung thư ở giai đoạn sớm thường ít phức tạp hơn, giúp giảm thiểu chi phí y tế và gánh nặng tài chính cho gia đình. 

Ở một số quốc gia có tỷ lệ mắc ung thư dạ dày cao như Nhật Bản, Hàn Quốc, các chương trình tầm soát định kỳ đã giúp phát hiện bệnh sớm và cải thiện đáng kể chỉ số sống còn của bệnh nhân.

6. Kết luận

Việc hiểu rõ các giai đoạn ung thư dạ dày theo hệ thống TNM không chỉ giúp bệnh nhân và người nhà nhận thức được mức độ tiến triển của bệnh mà còn là cơ sở để lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu. Từ giai đoạn 0 (ung thư biểu mô tại chỗ) cho đến giai đoạn IV (di căn), mỗi giai đoạn đều có những đặc điểm và thách thức riêng.

Phát hiện sớm và can thiệp kịp thời là yếu tố then chốt trong việc nâng cao tỷ lệ chữa khỏi và cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân ung thư dạ dày. Các phương pháp chẩn đoán hiện đại như nội soi, chụp CT, xét nghiệm máu và sinh thiết đã giúp bác sĩ xác định chính xác giai đoạn bệnh, từ đó đưa ra phác đồ điều trị cá nhân hóa.

Cuối cùng, dù ung thư dạ dày là một căn bệnh nghiêm trọng, nhưng với sự kết hợp giữa kiến thức y khoa hiện đại, phương pháp điều trị hiệu quả và sự hỗ trợ từ gia đình, bệnh nhân vẫn có thể được điều trị thành công, kiểm soát được tình trạng bệnh và có cuộc sống chất lượng. Việc hiểu rõ các giai đoạn ung thư dạ dày sẽ giúp bạn tự tin hơn trong hành trình đối mặt với bệnh tật, chủ động hơn trong việc theo dõi sức khỏe và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Tìm hiểu thêm: Nguyên nhân gây ung thư dạ dày