Nguyên nhân gây ung thư dạ dày: 6 yếu tố nguy cơ hàng đầu

Ung thư dạ dày hình thành như thế nào?

Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ung thư đường tiêu hóa phổ biến nhất, xảy ra khi các tế bào trong niêm mạc dạ dày đột biến và phát triển không kiểm soát. Những tế bào này dần dần xâm lấn vào thành dạ dày và có thể lan sang các cơ quan khác, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Quá trình hình thành ung thư dạ dày thường diễn ra trong nhiều năm, bắt đầu từ những tổn thương nhỏ, viêm nhiễm kéo dài đến các thay đổi tiền ung thư như loạn sản niêm mạc. Tuy nhiên, hầu hết bệnh nhân không nhận ra dấu hiệu cảnh báo sớm, vì bệnh có thể diễn biến âm thầm và không gây đau đớn ngay lập tức. Vậy những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Những nguyên nhân gây ung thư dạ dày hàng đầu

Có nhiều yếu tố góp phần làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, từ nhiễm vi khuẩn HP, chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống kém khoa học, bệnh lý nền cho đến yếu tố di truyền.

Nhiễm vi khuẩn HP – nguyên nhân hàng đầu gây ung thư dạ dày

Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến ung thư dạ dày. HP có thể tồn tại trong dạ dày của con người suốt nhiều năm mà không gây triệu chứng rõ rệt, nhưng về lâu dài, nó có thể gây viêm loét dạ dày mạn tính, dẫn đến tổn thương niêm mạc và làm tăng nguy cơ ung thư.

• Một số chủng HP có khả năng tiết độc tố gây viêm loét và làm tổn thương tế bào dạ dày.
• Vi khuẩn HP có thể lây qua đường miệng – miệng, sử dụng chung bát đũa, ăn uống mất vệ sinh hoặc tiếp xúc với nước bọt của người nhiễm bệnh.
• Những người bị nhiễm HP nhưng không điều trị triệt để có nguy cơ cao hơn trong việc phát triển ung thư dạ dày.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Những thói quen ăn uống thiếu khoa học có thể gây tổn thương dạ dày theo thời gian, tạo điều kiện cho ung thư phát triển.

• Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm ướp muối: Dưa muối, thịt xông khói, cá muối chứa nitrosamine – một chất có thể làm biến đổi tế bào dạ dày theo hướng ác tính.
• Tiêu thụ quá nhiều thịt nướng, thực phẩm cháy khét: Trong các loại thực phẩm này có chứa hydrocarbon thơm đa vòng, làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày.
• Ăn uống thất thường, bỏ bữa, ăn quá nhanh: Thói quen này khiến dạ dày làm việc quá tải, tăng nguy cơ viêm nhiễm và rối loạn chức năng tiêu hóa.

Rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích

Những thói quen độc hại này không chỉ làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tổng thể.

• Thuốc lá chứa hơn 70 chất gây ung thư, có thể tác động trực tiếp đến niêm mạc dạ dày và làm tăng gấp đôi nguy cơ mắc bệnh.
• Rượu bia gây kích ứng và tổn thương niêm mạc dạ dày, làm tăng nguy cơ viêm loét và chuyển hóa thành ung thư.
• Cafein và các chất kích thích khác có thể làm tăng axit dạ dày, kích thích viêm loét và làm suy yếu lớp bảo vệ niêm mạc.

Bệnh lý dạ dày mạn tính

Những người có tiền sử viêm loét dạ dày lâu năm, trào ngược dạ dày hoặc polyp dạ dày có nguy cơ cao hơn mắc ung thư dạ dày.

• Viêm loét dạ dày mạn tính gây tổn thương kéo dài, dẫn đến biến đổi tế bào và tăng nguy cơ ung thư.
• Trào ngược dạ dày – thực quản làm thay đổi môi trường acid trong dạ dày, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tế bào ác tính.
• Polyp dạ dày nếu không được theo dõi có thể tiến triển thành ung thư, đặc biệt là loại polyp tuyến.

Đọc thêm

Bệnh ung thư dạ dày: 7 điều cần biết để phòng ngừa và điều trị hiệu quả

Ung thư dạ dày di căn: Triệu chứng, điều trị và tiên lượng

Ung thư dạ dày có chữa được không: 5 điều cần biết về hiệu quả điều trị

Yếu tố di truyền và đột biến gen

Mặc dù chỉ chiếm 5-10% tổng số ca ung thư dạ dày, yếu tố di truyền vẫn đóng vai trò quan trọng.

• Người có tiền sử gia đình mắc ung thư dạ dày có nguy cơ mắc bệnh cao hơn người bình thường.
• Một số đột biến gen liên quan đến ung thư dạ dày như CDH1, hội chứng Lynch có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh từ khi còn trẻ.

Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp ung thư dạ dày đều liên quan đến môi trường sống và thói quen ăn uống, không chỉ yếu tố di truyền.

Căng thẳng kéo dài và ảnh hưởng của tâm lý

Căng thẳng không trực tiếp gây ung thư nhưng có thể suy giảm hệ miễn dịch, làm giảm khả năng tự sửa chữa tổn thương của tế bào dạ dày.

• Người bị stress thường có thói quen ăn uống kém khoa học, hút thuốc, uống rượu để giảm căng thẳng, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Khi căng thẳng kéo dài, hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả, dễ dẫn đến viêm loét dạ dày và làm tăng nguy cơ ung thư.

Làm thế nào để giảm nguy cơ ung thư dạ dày?

Dù ung thư dạ dày có nhiều nguyên nhân, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh bằng những thay đổi trong lối sống và thói quen ăn uống. Một chế độ sinh hoạt lành mạnh không chỉ giúp bảo vệ dạ dày mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể.

• Kiểm tra và điều trị vi khuẩn HP: Vi khuẩn HP là nguyên nhân hàng đầu gây viêm loét và ung thư dạ dày. Nếu có nguy cơ cao, hãy tầm soát HP định kỳ và điều trị triệt để theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Ăn uống khoa học: Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhiều muối, thịt nướng cháy. Tránh rượu bia, thuốc lá vì chúng gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân béo phì có liên quan đến nguy cơ mắc ung thư dạ dày. Hãy duy trì vận động thường xuyên, ăn uống điều độ để kiểm soát cân nặng.
• Giảm căng thẳng: Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và hệ miễn dịch. Tập thể dục, thiền, ngủ đủ giấc giúp tinh thần thoải mái hơn.
• Tầm soát ung thư định kỳ: Đặc biệt quan trọng với những người có tiền sử viêm loét dạ dày, nhiễm HP hoặc gia đình có người mắc ung thư dạ dày.

Những thay đổi nhỏ này có thể giúp giảm đáng kể nguy cơ ung thư dạ dày, bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Kết luận

Ung thư dạ dày có thể do nhiễm vi khuẩn HP, chế độ ăn uống không lành mạnh, thói quen hút thuốc, uống rượu, các bệnh lý dạ dày mạn tính và yếu tố di truyền. Việc hiểu rõ các yếu tố nguy cơ và điều chỉnh lối sống hợp lý có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào liên quan đến hệ tiêu hóa, đừng chủ quan, hãy đi kiểm tra sức khỏe sớm. Phát hiện sớm luôn là yếu tố quan trọng nhất trong điều trị ung thư dạ dày.