Các triệu chứng ung thư đại tràng không thể bỏ qua

Ung thư đại tràng là một trong những loại ung thư phổ biến nhất, đặc biệt ở những người trên 50 tuổi. Dù có tỷ lệ mắc bệnh cao, nhưng nếu được phát hiện sớm, ung thư đại tràng có thể điều trị hiệu quả với tiên lượng sống khả quan. Tuy nhiên, các triệu chứng ung thư đại tràng thường bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường, khiến nhiều người chủ quan và bỏ lỡ cơ hội phát hiện bệnh kịp thời.

Bài viết này sẽ giúp bạn nhận diện sớm các triệu chứng ung thư đại tràng, phân biệt với các bệnh lý tiêu hóa khác và hiểu rõ khi nào cần đi khám bác sĩ để có hướng điều trị phù hợp.

Ung thư đại tràng là gì? Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ

Ung thư đại tràng là tình trạng các tế bào trong niêm mạc đại tràng tăng sinh bất thường và hình thành khối u ác tính. Bệnh có thể phát triển âm thầm trong nhiều năm trước khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng.

Nguyên nhân gây ung thư đại tràng

Mặc dù chưa có nguyên nhân chính xác, nhưng ung thư đại tràng thường liên quan đến đột biến gen và các yếu tố tác động từ môi trường sống. Những nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng có nguy cơ cao hơn.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều thịt đỏ, thực phẩm chế biến sẵn, ít chất xơ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
• Viêm ruột mãn tính: Các bệnh lý như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn kéo dài có thể làm tăng nguy cơ ung thư.
• Thừa cân, béo phì: Mỡ thừa có thể gây viêm nhiễm và làm tăng nguy cơ hình thành khối u trong đại tràng.
• Ít vận động: Lối sống ít vận động làm chậm quá trình tiêu hóa, tăng nguy cơ táo bón và tích tụ độc tố trong ruột.
• Hút thuốc và uống rượu bia: Những thói quen này có thể làm tổn thương niêm mạc ruột, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển.

Các triệu chứng ung thư đại tràng

Ung thư đại tràng thường phát triển âm thầm trong nhiều năm trước khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng. Ban đầu, các dấu hiệu có thể nhẹ và dễ nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường. Tuy nhiên, theo thời gian, bệnh có thể gây ra những triệu chứng nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của người bệnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường có thể giúp phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu, tăng cơ hội điều trị hiệu quả.

1. Triệu chứng ban đầu

Ở giai đoạn sớm, ung thư đại tràng thường không gây ra đau đớn hay bất kỳ dấu hiệu đặc biệt nào, nhưng có thể xuất hiện một số thay đổi nhỏ trong thói quen tiêu hóa:

• Rối loạn đại tiện kéo dài: Một số bệnh nhân có thể bị tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài mà không rõ nguyên nhân. Nếu tình trạng này diễn ra liên tục trong hơn hai tuần, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo cần được kiểm tra.
• Phân thay đổi bất thường: Hình dạng phân có thể trở nên nhỏ hơn, dẹt hơn hoặc có màu tối hơn bình thường do khối u làm hẹp lòng đại tràng.
• Cảm giác đi ngoài chưa hết: Dù đã đi vệ sinh nhưng bệnh nhân vẫn có cảm giác đầy bụng hoặc muốn đi tiếp, có thể do khối u cản trở sự lưu thông của phân.
• Đầy hơi, chướng bụng: Một số bệnh nhân có cảm giác khó chịu, đầy hơi sau khi ăn, ngay cả khi chỉ ăn một lượng nhỏ.

Những triệu chứng này thường bị bỏ qua vì chúng dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa thông thường như hội chứng ruột kích thích hay rối loạn tiêu hóa do ăn uống. Tuy nhiên, nếu chúng kéo dài mà không rõ nguyên nhân, bạn nên đi khám sớm để kiểm tra sức khỏe đại tràng.

2. Triệu chứng ở giai đoạn tiến triển

Khi ung thư đại tràng tiến triển, các triệu chứng sẽ trở nên rõ ràng hơn do khối u phát triển lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của hệ tiêu hóa:

• Máu trong phân: Đây là dấu hiệu quan trọng cần được chú ý. Máu có thể xuất hiện dưới dạng vệt đỏ tươi hoặc làm phân có màu đen sẫm. Một số bệnh nhân chỉ phát hiện máu trong phân khi làm xét nghiệm tầm soát.
• Đau bụng dữ dội: Khối u có thể làm tắc nghẽn đại tràng, gây ra các cơn đau quặn thắt ở vùng bụng dưới. Cơn đau có thể xuất hiện từng đợt hoặc kéo dài liên tục.
• Giảm cân nhanh không rõ nguyên nhân: Nếu không có thay đổi về chế độ ăn uống hay tập luyện nhưng vẫn bị sụt cân nhanh chóng, đây có thể là dấu hiệu cơ thể đang tiêu hao nhiều năng lượng để chống lại ung thư.
• Mệt mỏi kéo dài, da nhợt nhạt: Mất máu do chảy máu tiêu hóa âm thầm có thể gây thiếu máu, khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt và da xanh xao.
• Tắc ruột: Khi khối u phát triển lớn, nó có thể làm tắc nghẽn đại tràng, gây ra triệu chứng đau bụng dữ dội, buồn nôn và không thể đi đại tiện. Đây là tình trạng cấp cứu y tế cần can thiệp ngay lập tức.

Những triệu chứng trên có thể xuất hiện ở nhiều bệnh lý tiêu hóa khác nhau, nhưng nếu kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, việc thăm khám và xét nghiệm sớm sẽ giúp phát hiện bệnh kịp thời, mang lại cơ hội điều trị tốt nhất.

Đọc thêm

Những dấu hiệu của ung thư trực tràng và cách nhận biết sớm

Sự khác biệt giữa triệu chứng ung thư đại tràng và các bệnh lý tiêu hóa khác

Các triệu chứng của ung thư đại tràng có nhiều điểm tương đồng với các bệnh lý tiêu hóa thông thường như hội chứng ruột kích thích (IBS) hay viêm đại tràng. Điều này khiến nhiều người chủ quan, dẫn đến chẩn đoán muộn khi bệnh đã tiến triển nặng. Tuy nhiên, có một số đặc điểm giúp phân biệt ung thư đại tràng với các bệnh lý khác. Việc nhận diện sớm và chính xác sẽ giúp bạn có hướng điều trị phù hợp và hiệu quả hơn. Dưới đây là những khác biệt quan trọng cần lưu ý:

Những khác biệt này có thể giúp bạn phân biệt giữa các triệu chứng ung thư đại tràng và các bệnh lý tiêu hóa thông thường. Tuy nhiên, không phải lúc nào triệu chứng cũng rõ ràng, và cách tốt nhất để xác định chính xác nguyên nhân là thăm khám bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào kéo dài hoặc ngày càng nghiêm trọng, đừng chần chừ mà hãy kiểm tra sớm để đảm bảo sức khỏe của mình.

Khi nào cần đi khám bác sĩ nếu có các triệu chứng ung thư đại tràng kể trên?

Không phải mọi triệu chứng tiêu hóa đều là dấu hiệu của ung thư đại tràng, nhưng nếu bạn gặp phải những biểu hiện bất thường kéo dài, đặc biệt là những dấu hiệu dưới đây, việc thăm khám sớm là rất quan trọng:

• Rối loạn tiêu hóa kéo dài: Nếu bạn bị tiêu chảy hoặc táo bón dai dẳng trong hơn hai tuần mà không có nguyên nhân rõ ràng, đây có thể là dấu hiệu của sự thay đổi trong chức năng đại tràng do khối u ảnh hưởng đến nhu động ruột.
• Đau bụng không rõ nguyên nhân: Đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng bụng dưới, đặc biệt nếu không liên quan đến ăn uống hoặc không thuyên giảm sau khi dùng thuốc thông thường, có thể là dấu hiệu cảnh báo quan trọng.
• Máu trong phân hoặc phân có màu đen: Nếu bạn nhận thấy máu đỏ tươi trong phân hoặc phân có màu sẫm bất thường, đây có thể là dấu hiệu của xuất huyết từ khối u trong đại tràng. Dù chảy máu tiêu hóa cũng có thể do bệnh trĩ hoặc viêm loét đại tràng, nhưng bạn vẫn nên kiểm tra để loại trừ nguy cơ ung thư.
• Sụt cân đột ngột: Nếu bạn giảm cân nhanh chóng mà không thay đổi chế độ ăn uống hay vận động, cơ thể có thể đang tiêu hao năng lượng bất thường do tế bào ung thư phát triển.
• Mệt mỏi kéo dài và thiếu máu: Cảm giác kiệt sức, chóng mặt hoặc da nhợt nhạt có thể là dấu hiệu của thiếu máu do mất máu kéo dài từ đại tràng. Đây là triệu chứng thường bị bỏ qua nhưng rất quan trọng trong việc phát hiện bệnh.

Nhiều người có xu hướng chủ quan hoặc tự điều trị tại nhà khi gặp các triệu chứng này. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào kéo dài hoặc có xu hướng nặng hơn, hãy đặt lịch khám sớm để thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Việc phát hiện ung thư đại tràng ở giai đoạn đầu sẽ giúp tăng cơ hội điều trị thành công và cải thiện tiên lượng sống đáng kể.

Các xét nghiệm chẩn đoán sau khi phát hiện các triệu chứng ung thư đại tràng

Khi có các triệu chứng nghi ngờ ung thư đại tràng, bác sĩ sẽ chỉ định một số xét nghiệm để xác định chính xác tình trạng bệnh. Việc chẩn đoán sớm không chỉ giúp phát hiện ung thư mà còn đánh giá mức độ tiến triển của bệnh, từ đó đưa ra phương án điều trị phù hợp. Dưới đây là các xét nghiệm thường được sử dụng trong chẩn đoán ung thư đại tràng:

• Nội soi đại tràng: Đây là phương pháp chính xác nhất để phát hiện ung thư đại tràng. Một ống mềm có gắn camera sẽ được đưa vào đại tràng qua đường hậu môn để kiểm tra toàn bộ niêm mạc ruột. Nếu phát hiện tổn thương nghi ngờ, bác sĩ có thể lấy mẫu mô để sinh thiết.
• Sinh thiết: Khi có bất thường trong nội soi, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô nhỏ từ đại tràng để phân tích dưới kính hiển vi. Đây là xét nghiệm quan trọng giúp xác định xem tế bào có phải là ung thư hay không.

• Xét nghiệm máu tìm dấu ấn ung thư (CEA test): Xét nghiệm này giúp đo nồng độ CEA (Carcinoembryonic Antigen), một loại protein có thể tăng cao trong ung thư đại tràng. Tuy nhiên, xét nghiệm này chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế nội soi hoặc sinh thiết.
• Chụp CT hoặc MRI: Nếu ung thư đã được xác định, chụp cắt lớp vi tính (CT scan) hoặc cộng hưởng từ (MRI) sẽ giúp đánh giá mức độ lan rộng của khối u và xác định xem ung thư đã di căn đến cơ quan khác hay chưa.
• Xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT): Xét nghiệm này giúp phát hiện lượng máu rất nhỏ trong phân mà mắt thường không nhìn thấy được. Nếu kết quả dương tính, bác sĩ sẽ đề nghị nội soi để kiểm tra thêm.

Những xét nghiệm này đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và đánh giá ung thư đại tràng. Nếu bạn có nguy cơ cao hoặc xuất hiện triệu chứng nghi ngờ, hãy chủ động kiểm tra sớm để có hướng điều trị kịp thời.

Kết luận

Ung thư đại tràng có thể được phát hiện sớm thông qua các triệu chứng ban đầu, nhưng do dễ nhầm lẫn với bệnh lý tiêu hóa khác, nhiều người thường bỏ qua dấu hiệu cảnh báo. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào kéo dài, hãy chủ động kiểm tra sức khỏe để có hướng xử lý kịp thời. Việc tầm soát định kỳ, đặc biệt với những người có nguy cơ cao, là cách hiệu quả nhất để phòng ngừa và điều trị ung thư đại tràng từ sớm.